سمپاشی پشه:
از آنجاییکه پشه ها دارای دگردیسی کامل بوده لذا سه مرحله از ۴ مرحله زندگی خود یعنی ( تخم ،لارو و پوپ ) را در آب زندگی کرده تنها مرحله بلوغ خود را در محیط بیرون از آب زندگی کرده و تنها در این مرحله است که جنس ماده آن برای تخمگذاری نیاز به خونخواری دارد لذا مبارزه اصلی بر روی پشه ها بر روی مبارزه با مراحل لاروی می باشد که برای این کار بایستی یا با استفاده از سمومی مانند ابیت ، مواد نفتی لاروکشی کرد و یا با پرکردن لانه های لاروی ، جمع آوری و دفع زباله ها ، نخاله های ساختمانی ، جمع آوری و دفع لاستیکهای ماشین قوطی های مانند قوطی کنسرو و هر آن چیزی که در آن آب جمع شود از جمله کارهایی است که در کاهش وفور پشه ها موثر است.
بهترین راه برای مبارزه با پشه های بالغ البته بسته به اینکه پشه ها اندوفیل ، اگزو فیل و یا آندوفاز ویا اگزو فاژ باشند، سمپاشی ابقایی است.
بیماری های مالاریا، وشرریا بانکروفتی، تب زرد، تب دانگ، بروگیا مالائی، آربوویرس ها و ویروس های مولد آنسفالیت بیماری هایی هستند که توسط پشه ها منتقل می شوند.
چرا پشه ها قادر به انتقال ایدز نیستند؟
هنگامی که پشه‌ای یک عامل بیماری را از فردی به دیگری انتقال می‌دهد، عامل عفونی باید تا زمان کامل شدن فرایند انتقال در داخل بدن پشه زنده بماند. اگر پشه انگل را هضم کند، چرخه انتقال پایان می‌یابد و انگل نمی‌تواند به میزبان بعدی برسد. انگل‌های موفق منتقله از طریق پشه‌ها، دارای ترفندهای جالبی برای دوری از برخورد پشه با آنها به عنوان غذا هستند. برخی در برابر آنزیم‌های گوارشی داخل معده پشه مقاوم هستند؛ بیش‌تر آنها برای دوری از آنزیم‌های گوارشی قوی که می‌توانند به سرعت آنها از بین ببرد ، هرچه زودتر راهی به خارج از معده پشه پیدا می‌کنند. انگل‌های مالاریا در پشه‌ها برای ۱۲-۹ روز زنده می‌مانند و در طول این مدت از چندین مرحله تکاملی اجباری عبور می‌کنند. ویروس‌های انسفالیت در داخل پشه تا ۲۵-۱۰ روز زنده باقی می‌مانند و در این دوره انکوباسیون به تعداد خیلی زیادی تکثیر می‌یابد. مطالعات روی HIV به روشنی نشان داده است که ویروس ایدز به عنوان یک غذا برای پشه بوده و در هنگام خونخواری هضم و تجزیه می‌شود. در نتیجه پشه‌ای که خون فرد آلوده به HIV را می‌خورد، آن خون را طی ۲-۱ روز هضم می‌کند و به صورت کامل هر ذره ویروسی که به طور بالقوه می‌تواند عفونت جدیدی را تولید کند را تخریب می‌کند. از آنجا که ویروس HIV زنده نمی‌ماند تا بتواند تولید مثل کند و به غدد بزاقی پشه حمله کند، مکانیسمی که بیش‌تر انگل‌های منتقله از طریق پشه برای رفتن از یک میزبان به میزبان بعدی استفاده می‌کنند، در مورد HIV امکان‌پذیر نیست.
پشه‌ها ویروس‌های HIV را به تعدادی که برای انتقال ایدز از طریق آلودگی کافی باشد، در هنگام خونخواری دریافت نمی‌کنند. عوامل بیماری‌‌زای منتقله به وسیله حشرات که توانایی انتقال از یک فرد به فرد دیگر از طریق آلودگی قطعات دهانی دارند، باید در تعداد و سطح بسیار بالایی در جریان خون میزبان خودشان در گردش باشند. انتقال از طریق قطعات دهانی نیازمند ذرات عفونی به مقدار کافی برای شروع کردن یک عفونت جدید است. تعداد واقعی ذرات عفونی از یک بیماری به بیماری دیگر فرق می‌کند. ویروس ایدز (HIV) در سطح خیلی پایینی در خون جریان دارد ـ خیلی کم‌تر از سطح عامل هر بیماری شناخته شده دیگری که توسط پشه‌ها منتقل می‌شود. افراد عفونی ندرتاً بیش‌تر از ۱۰ واحد از HIV در جریان خون دارد و ۷۰ تا ۸۰ درصد افراد آلوده به HIV دارای سطحی غیرقابل ردیابی از ویروس در خونشان هستند. محاسبات در مورد پشه‌ها و HIV نشان داده است پشه‌ای که خونخواری‌اش روی یک حامل HIV با ۱۰۰۰ واحد ویروس ایدز در گردش خون قطع و مختل شده باشد، دارای شانسی با احتمال ۱ به ۱۰ میلیون است تا بتواند تنها یک واحد HIV را به یک گیرنده غیر آلوده انتقال دهد. به صورت ساده‌تر، یک فرد غیر آلوده به HIV باید ۱۰ میلیون بار توسط پشه‌هایی گزیده شود که خونخواری روی یک فرد آلوده به ایدز را آغاز کرده باشند تا وی بتواند تنها یک عدد HIV را از قطعات دهانی آلوده پشه‌ها دریافت کند. با استفاده از همین محاسبات، حتی له شدن پشه‌ای که تا حداکثر ظرفیت، خون حاوی ویروس ایدز را بلعیده باشد هم نمی‌تواند به سطوح مورد نیاز برای آغاز کردن عفونت نزدیک شود.
به طور خلاصه، انتقال مکانیکی ایدز به وسیله پشه‌های آلوده به HIV خیلی دور از حدود احتمال به نظر می‌رسد. بنابراین هیچ یک از مکانیسم‌های فرضی پیش گفته برای انتقال HIV به وسیله پشه عملی نمی‌باشد.
راههای مبارزه با پشه در اماکن
اولين قدم براي مبارزه با پشه اين است كه از ورود پشه به داخل اماكن جلوگيري به عمل آوريم، پشه ها نقاطي را دوست دارند كه هواي آن ساكن و بي حركت باشد. بنابراين براي فراهم نشدن چنين شرايطي در منزل بايستي پنجره هايي را كه روبروي هم قرار دارند باز بگذاريم تا هوا بخوبي در داخل خانه جريان پيدا كند. از جمع شدن آب راكد در خانه جلوگيري به عمل آوريد. به عنوان مثال ظرف آب پرندگان را مرتبا عوض كنيد و در صورت علاقه به گل و گياه مراقبت به عمل آوريد تا در زير گلداني ها آب جمع نشود اگر از اجاق كباب پزي يا باربكيو استفاده مي كنيد، كمي گياه روزماري روي ذغالها بريزيد تا پشه ها را دور كند
با عصاره سير مي توان يك ماده طبيعي دور كننده براي مبارزه با پشه توليد كرد. يك قسمت عصاره سير را با پنج قسمت آب مخلوط كرده در يك بطري كوچك بريزيد. يك نوار كتاني را در اين محلول بخيسانيد و در جاهايي مثل پاسيوآويزان كنيد. اين تركيب به عنوان يك دور كننده طبِيعي حشرات عمل مي كند. در اطراف اماكن گل هميشه بهار بكارِيد، زيرا گل هميشه بهار بويي دارد كه حشرات آن را دوست ندارند، بنابراين به عنوانِ يك ماده دور كننده طبيعي حشرات عمل مي كند
یكي از راه هاي ورود پشه بداخل ساختمان از طريق دريچه كولر مي باشد. بر روي دريچه كولر مي توان از توريهاي فلزي كه با قاب ساخته شده اند و يا از توريهاي پارچه اي استفاده كرد. اگر براي چند روز به مسافرت مي رويد و در مجاري فاضلاب آبي ريخته نمي شود، يك استكان نفت يا گازوئيل را در كف شوي آشپزخانه، حمام و توالت بريزيد. لايه روغني ايجاد شده در اثر ريختن نفت يا گازوئيل بر روي سطح آب مانع از تنفس لارو پشه شده، نصب توري بر روي پنجره ها از ضروريات است. اگر قرار است به مدت بيش از دو هفته به عنوان مثال به علت مسافرت از كولر استفاده نشود، بايستي آب راكد كف كولر تخليه گردد. براي مبارزه با پشه هاي موجود در ساختمان مي توان از سموم حشره كش مورد تایید وزارت بهداشت، استفاده نمود. قبل از ترك منزل حشره كش را در فضاي محيط اسپري نماييد. با بسته بودن پنجره ها، پشه ها چند ساعت با حشره كش در تماس قرار مي گيرند، بعد از ورود به منزل پنجره ها را كاملاً باز كرده، بعد از تهويه كامل هوا به كار در منزل ادامه دهيد. دهانه لوله چدني مربوط به هواكش فاضلاب كه بر روي بام ساختمان قرار دارد بايستي توسط پارچه توري بسته شود تا پشه نتواند به داخل اماكن راه يابد .